Hoe werkt het in het brein?
Amygdala
De amygdala is een amandelvormige kern van neuronen. Er zijn twee amygdalae, die diep in de temporale kwam liggen en deel uitmaken van het limbische systeem. De amygdala legt verbanden tussen informatie die van verschillende zintuigen afkomstig is en koppelt deze aan emoties. Bij iedere nieuwe situatie bepaald het individu welke emotionele reactie het meest zinvol is. Daarbij reageert de amygdala bijvoorbeeld ook op de gezichtsuitdrukking van soortgenoten. De reactie van de amygdala op prikkels die angst veroorzaken kan snel en volledig automatisch (reflexmatig) zijn. Met name de rol van de amygdala bij angst reacties is bekend, maar de amygdala lijkt ook betrokken te zijn bij alle andere emoties, zoals agressie of seksueel gedrag. Door een bepaalde situatie een emotionele waardering te geven kan het individu in een toekomstige soortgelijke situatie deze gemakkelijk herkennen en daar gepast op reageren. Of uiteraard ongepast doordat er trauma is.
Hippocampus
De hippocampus is gelegen aan de binnenzijde van de slaapkwab. In beide hersenhelften is er eentje aanwezig en de structuur is vernoemd naar het zeepaardje (hippocampus). Dit vanwege de gekromde vorm van deze hersendelen. De hippocampus maakt anatomisch gezien deel uit van het limbische systeem. Samen met onder meer de amygdala en de hypothalamus. Onderzoek heeft aangetoond dat de hippocampus vooral betrokken is bij het opslaan van nieuwe herinneringen die betrekking hebben op bepaalde feiten of gebeurtenissen. Daarbij lijkt vooral de context van deze gebeurtenissen van belang te zijn. Zoals de gebeurtenissen die zich in iemands persoonlijke leven hebben voorgedaan. Prikkels die interessant of belangrijk bevonden worden, zullen worden opgeslagen in de cortex. Dit proces, kan soms wel een aantal weken of langer in beslag nemen. Het vermoeden bestaat dat de hippocampus betrokken is bij het ophalen van herinneringen die nog relatief vers in het geheugen liggen.
Neo-cortex
De neo-cortex (nieuwe schors) is een deel van de hersenen dat bij zoogdieren voorkomt. Het bestaat uit de bovenste laag (2-4 mm dik) van de twee hersenhelften. De neo-cortex maakt deel uit van de cortex cerebri en is betrokken bij de hogere functies, zoals zintuigelijke waarneming, bewuste bewegingen en (bij mensen) redeneren, abstract denken en taal. Evolutionair gezien is de neo-cortex, overeenkomstig zijn naam het nieuwste deel van de cortex cerebri. In de neo-cortex vinden de hogere mentale activiteiten plaatst zoals abstract denken, logica, diepere betekenis en taal en wordt ook wel ons taalgeheugen genoemd. De linker en rechter hersenhelft hebben verschillende functies. De linkerhersenhelft is gespecialiseerd in taal en logica en is actief als wij positieve gevoelens ervaren. Ook is zij actief als we relativeren of in abstracte termen ergens over nadenken. De rechterhersenhelft is actief bij negatieve emoties als angst en agressie en is in staat om onafhankelijk van de linkerhersenhelft te reageren op emotionele zintuigelijke indrukken. Deze rechterhelft speelt een prominente rol bij het ontstaan van fobieën en angst- paniekstoornissen. Bij verwerking van emoties is vooral het voorste deel van de neo-cortex actief. Alle gebieden en neurale netwerken staan met elkaar in verbinding en stemmen hun informatie op elkaar af door elkaar te activeren of af te remmen. Het is vooral het limbisch systeem, bestaand uit onder meerde hippocampus en de amandelkernen (Amygdala), dat van speciaal belang is voor de ervaring van emoties.
Thalamus
De thalamus wordt meestal beschreven als het schakelstation naar de cortex. Zo treedt het dus op als filter voor de prikkels van buiten, maar ook van binnen (je eigen lijf) wat belangrijk is of waar de aandacht op is gericht, wordt uit gesorteerd en naar de cortex gestuurd, waar het in het geheugen wordt opgeslagen of doorgestuurd naar de relevante gebieden (bijv, de kleur van een bloem naar de visuele schors of een speldenprik naar de gevoelsschors). Alleen de geursignalen maken deze omweg niet. Ze gaan rechtstreeks naar het reukcentrum in de hersenschors. Dat zegt veel over het primair belang van geursignalen. Eenmaal herkend (en geformatteerd) door de receptoren in de reukcellen, worden ze zonder omwegen naar de dichtstbijzijnde locatie gestuurd zodat de hersenen direct kunnen reageren in gevaarlijke situaties. De thalamus is tenslotte een schakel station tussen de grote en de kleine hersenen en tussen de hypothalamus en de grote hersenen.
Traumareactie
De amandelkernen blokkeren de werking van de hippocampus door hun enorme activiteit. Er is geen verbinding met de neo-cortex en de gebeurtenissen worden geïsoleerd opgeslagen in het geheugen als beelden en geluiden met heftige emoties.